Zmiany podatkowe dla przedsiębiorców od 1 stycznia 2020 r. część 2

Zaliczanie wpłat na poczet zaległości podatkowych

W stanie prawnym obowiązującym w 2019 r., zgodnie z art. 62 § 1 Ordynacji podatkowej, wpłaty dokonywane przez podatników, na których ciążyły zobowiązania z różnych tytułów podatkowych, były rozliczane zgodnie z zasadą, że wpłata zaliczana była na poczet podatku, począwszy od zobowiązania o najwcześniejszym terminie płatności, chyba, że podatnik wskazał na poczet, którego zobowiązania dokonuje wpłaty.

Od stycznia 2020 r. przepis ten obowiązuje w nowym brzmieniu, które nie zmienia w sposób istotny poprzedniej regulacji, a jedynie ją doprecyzowuje. Jeżeli bowiem na podatniku ciążą zobowiązania podatkowe z różnych tytułów, dokonana wpłata zostanie zaliczona na poczet podatku wskazanego przez podatnika, a w braku takiego wskazania - na poczet zobowiązania podatkowego o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich zobowiązań podatkowych podatnika.

Natomiast w przypadku zobowiązań podatkowych, których termin płatności upłynął, dokonaną wpłatę zaliczy się na poczet zaległości podatkowej o najwcześniejszym terminie płatności we wskazanym przez podatnika podatku. Jeśli jednak podatnik nie dokona takiego wyboru, lub nie ma zaległości podatkowej we wskazanym podatku, dokonana wpłata zostanie zaliczona na poczet zaległości podatkowej o najwcześniejszym terminie płatności spośród wszystkich zaległości podatkowych podatnika.

Faktura do paragonu bez NIP nabywcy

Od 1 stycznia 2020 r. zmieniły się zasady wystawiania faktur do paragonów fiskalnych dla podmiotów gospodarczych. W przypadku sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej, sprzedawca będzie mógł wystawić fakturę nabywcy tylko wtedy, gdy na paragonie będzie się znajdował jego NIP (art. 106b ust. 5 ustawy o VAT). Brak NIP na paragonie spowoduje, że sprzedawca nie wystawi faktury, a tym samym nabywca nie zaliczy zakupu do kosztów uzyskania przychodów.

Zmiana ta dotyczy tylko transakcji między firmami, co oznacza, że wystawianie faktur do paragonów dla osób fizycznych odbywa się na dotychczasowych zasadach wskazanych w art. 106i ust. 6 ustawy o VAT.

Na żądanie nabywcy niebędącego podatnikiem VAT przedsiębiorca ma obowiązek wystawić fakturę do paragonu:

nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę, jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym sprzedaż miała miejsce bądź otrzymano całość lub część zapłaty
nie później niż 15 dnia od dnia zgłoszenia żądania - jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, w którym miała miejsce sprzedaż bądź otrzymano całość lub część zapłaty.

Nowe regulacje przewidują sankcję w postaci dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 100% VAT wykazanego na fakturze wystawionej do paragonu, na którym nie było NIP nabywcy (art. 106b ust. 6 ustawy o VAT).

Przepis nakładający obowiązek zamieszczania NIP na paragonie, do którego ma być wystawiona faktura, nie dotyczy podatników świadczących usługi taksówek osobowych. W związku z tym nie dotyczy ich też sankcja za wystawienie faktury do paragonu, na którym nie został zamieszczony NIP nabywcy.

WDT - warunki do zastosowania stawki 0% VAT.

Do dnia 1.01.2020 r. nie zostały ukończone prace legislacyjne w zakresie implementacji dyrektywy Rady (UE) 2018/1910 z dnia 4 grudnia 2018 r., co oznacza, że do dnia wejścia w życie nowych przepisów, podatnicy będą mogli w dalszym ciągu stosować dotychczasowe regulacje ustawy o VAT dotyczące warunków zastosowania stawki 0% przy WDT. Dyrektywa wprowadza:

wymóg posiadania ważnego numeru identyfikacyjnego VAT nabywcy w państwie członkowskim innym niż państwo, w którym rozpoczyna się transport towarów,
wymóg podania dostawcy przez nabywcę NIP, pod którym jest zarejestrowany do VAT, oraz
obowiązek złożenia prawidłowej informacji podsumowującej - jako przesłanek materialnych umożliwiających dostawcy zastosowanie stawki 0% przy WDT.

W obecnie obowiązujących regulacjach istnieją oba w/w wymogi, jednakże tylko pierwszy z nich stanowi warunek konieczny do zastosowania stawki 0% przy WDT. Ponieważ w chwili obecnej Dyrektywa nie została zaimplementowana, podatnicy nadal mogą stosować dotychczasowe przepisy, co oznacza, że przy spełnieniu warunków z ustawy o VAT, brak złożenia informacji podsumowującej, lub złożenie jej z błędami nie pozbawi ich prawa do stosowania stawki 0% przy WDT.

Podatnicy muszą się zmierzyć też ze zmianami wprowadzonymi przez Rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) 2018/1912 z dnia 4 grudnia 2018 r. zmieniające rozporządzenie wykonawcze (UE) nr 282/2011 w zakresie prawidłowego dokumentowania transakcji WDT w celu skorzystania ze stawki VAT 0%. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami od 1 stycznia 2020 r., obowiązuje domniemanie, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów zostały przemieszczone do innego państwa członkowskiego, jeżeli sprzedawca będzie posiadał, co najmniej dwa niebędące ze sobą w sprzeczności dowody, potwierdzające wysyłkę lub transport, wydane przez dwa niezależne od siebie oraz od sprzedawcy i nabywcy podmioty. Sprzedawca powinien dysponować, co najmniej dwoma dowodami z grupy A poniżej lub co najmniej jednym dowodem z grupy A i jednym dowodem z grupy B.

Dowodami takimi, mogą zatem być:

Grupa A:

dokumenty odnoszące się do wysyłki lub transportu towarów, takie jak podpisany list przewozowy CMR, konosament, faktura za towarowy przewóz lotniczy lub faktura od przewoźnika towarów

Grupa B:

polisa ubezpieczeniowa w odniesieniu do wysyłki lub transportu towarów lub dokumenty bankowe potwierdzające zapłatę za wysyłkę lub transport towarów;
dokumenty urzędowe wydane przez organ władzy publicznej, na przykład notariusza, potwierdzające przybycie towarów do państwa członkowskiego przeznaczenia;
poświadczenie odbioru wystawione przez prowadzącego magazyn w państwie członkowskim przeznaczenia, potwierdzające składowanie towarów w tym państwie członkowskim.

Rozporządzenie unijne wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

Nowy plik JPK_VAT.

Deklaracje VAT-7 i VAT-7K zastąpi nowy plik JPK_VAT. Obowiązek składania w urzędzie skarbowym nowego pliku JPK_VAT powstanie od 1 kwietnia 2020 r. dla dużych przedsiębiorców, dla pozostałych zaś od 1 lipca 2020 r. Nowy przekształcony plik JPK_VAT będzie wysyłany w terminie właściwym dla złożenia deklaracji VAT. Podatnicy nie będą musieli składać dwóch dokumentów: deklaracji VAT i dotychczasowego pliku JPK_VAT, tylko wyślą jeden plik. Będzie on zawierał dane wykazywane dotychczas w deklaracji VAT oraz obecnym pliku JPK_VAT, a także dodatkowe dane niezbędne do weryfikacji prawidłowości rozliczeń z fiskusem. Przesłany plik ma rzetelnie odzwierciedlać wszystkie operacje gospodarcze dokonane w danym okresie rozliczeniowym. W przypadku stwierdzenia przez naczelnika urzędu skarbowego w przesłanej ewidencji błędów, które uniemożliwiają przeprowadzenie weryfikacji prawidłowości transakcji, naczelnik urzędu skarbowego wezwie podatnika do ich skorygowania, wskazując te błędy. Podatnik będzie miał 14 dni, od doręczenia wezwania urzędu skarbowego na przesłanie do naczelnika urzędu skarbowego ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub złożenie wyjaśnień wskazujących, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu.

Jeżeli zaś podatnik:

nie prześle ewidencji skorygowanej w zakresie błędów wskazanych w wezwaniu lub nie złoży wyjaśnień, albo zrobi to po terminie,
w złożonych wyjaśnieniach nie wykaże, że ewidencja nie zawiera błędów, o których mowa w wezwaniu

- naczelnik urzędu skarbowego nałoży, w drodze decyzji, na tego podatnika karę pieniężną w wysokości 500 zł za każdy błąd.

Nowa matryca stawek VAT

Od 1 listopada 2019 r. weszły w życie przepisy dotyczące nowej matrycy stawek VAT, która za wyjątkiem stawek VAT dotyczących książek i czasopism obowiązujących już od listopada 2019 r., będzie stosowana od 1 kwietnia 2020 r.

Nowe stawki będą się przedstawiały następująco:

książki (wszelkiego rodzaju) - drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej (e-booki) są objęte 5% stawką podatku VAT. Oznacza to obniżenie stawki z 23% na 5% dla e-booków.
gazety, dzienniki i czasopisma - drukowane, na dyskach, taśmach i innych nośnikach, jak również w formie elektronicznej są objęte jedną 8% stawką VAT.
czasopisma specjalistyczne (zdefiniowane w art. 2 pkt 27f ustawy o VAT) - na wszystkie gazety i czasopisma specjalistyczne (w tym w formie elektronicznej) stawka VAT zostanie podwyższona z 5% VAT do 8% VAT.
czasopisma regionalne lub lokalne - zostaną objęte stawką 5% VAT.
owoce tropikalne i cytrusowe - stawka zostanie obniżona z 8% na 5%
pieczywo i ciastka - 5% stawką będą objęte wszystkie przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka i pieczywa cukiernicze,
zupy, buliony, żywność homogenizowana - stawka zostanie obniżona z 8% na 5%,
musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek) - obniżka z 23% na 8%,
produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, pieluszki, smoczki oraz foteliki samochodowe dla dzieci - z 8% na 5%,
podpaski higieniczne (wkładki) i tampony, oraz podobne artykuły, z dowolnego materiału - 8% na 5%,

Wiążąca informacja stawkowa (WIS)

Wiążąca Informacja Stawkowa pozwoli na uzyskanie informacji, dotyczącej stawki VAT, właściwej dla danego towaru, bądź usługi. Wiążąca Informacja Stawkowa będzie wydawana w formie decyzji administracyjnej i będzie wiążąca dla organu podatkowego wobec podatnika, dla którego została wydana. Z wnioskiem o wydanie WIS można wystąpić od 1 listopada 2019 r., jednakże może ona dotyczyć stanu prawnego, który zacznie obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r. Ten nowy stan prawny wyznaczają przepisy dotyczące sposobu identyfikowania towarów i usług na potrzeby VAT według:

Nomenklatury scalonej (CN),
Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU 2015),

a także przepisy dotyczące nowej matrycy stawek VAT.

Wiążącą Informację Stawkową wyda Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania wniosku o wydanie WIS.

Przedmiotem wniosku o wydanie WIS mogą być:

towar albo usługa, albo
towary lub usługi, które w ocenie wnioskodawcy razem składają się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu.

Opłata za wniosek o wydanie WIS wynosi 40 zł.

W przypadku świadczenia składającego się - w ocenie wnioskodawcy - z kilku towarów/usług - opłata ta stanowi iloczyn 40 zł i liczby tych towarów/usług. Opłata za wniosek o wydanie WIS podlega zwrotowi:

w całości - w przypadku wycofania wniosku;
w części przekraczającej należną wysokość - w przypadku uiszczenia jej w wysokości wyższej od należnej.

Jeśli będzie konieczne przeprowadzenie dodatkowych badań lub analiz towarów lub usług, które są przedmiotem wniosku, wnioskodawca będzie musiał pokryć koszty tych badań lub analiz.

Kasa rejestrująca online

W styczniu 2020 r. powstał obowiązek ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kasy online dla pierwszej grupy podatników, wymienionych w art. 145b ust. 1 ustawy o VAT. Są to podmioty:

świadczące usługi naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów, w tym naprawy opon, ich zakładania, bieżnikowania i regenerowania, oraz wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów,
dokonujące sprzedaży benzyny silnikowej, oleju napędowego, gazu przeznaczonego do napędu silników spalinowych.
Dla kolejnych podmiotów terminem wyznaczającym ten obowiązek jest 1 lipca 2020 r. Od tej daty zobowiązani by prowadzić sprzedaż przy użyciu kasy online będą:
wykonujący usługi związane z wyżywieniem świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz usługi w zakresie krótkotrwałego zakwaterowania,
sprzedawcy węgla, brykietu i podobnych paliw stałych wytwarzanych z węgla, węgla brunatnego, koksu i półkoksu przeznaczonych do celów opałowych.

Ostatni termin to 1 stycznia 2021 r. Od tej daty kasę online będą musieli posiadać przedsiębiorcy świadczący usługi:

fryzjerskie,
kosmetyczne i kosmetologiczne,
budowlane,
w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów,
prawnicze,
związane z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej - wyłącznie w zakresie wstępu.

Obowiązek posiadania kas fiskalnych online będzie obowiązkowy dla wszystkich podatników dopiero w 2023 roku.